Scholastic Aptitude Test (SAT), Amerika’daki yüksekokul ve üniversite kabullerinde hem Amerikan vatandaşları hem de yabancı öğrenciler için şart koşulan bir sınavdır. Aynı şekilde Türkiye’de yaşayan yabancı öğrenciler için Boğaziçi, Koç, İTÜ gibi pek çok üniversitede Yabancı Öğrenci Sınavı yerine SAT kullanılıyor. Scholastic Aptitude Test, SAT 1 (Reasoning Test) ve SAT 2 (Subject Test) olarak ikiye ayrılıyor: SAT Reasoning Test ve SAT Subject Test. İki sınav için de farklı SAT hazırlık sürecine ihtiyaç var.
SAT Reasoning Test, öğrencinin temel sayısal ve sözel yeteneklerini ölçmek için kullanılıyor. SAT Subject Test ise belli bir akademik konudaki bilgiyi ölçmeyi amaçlayan daha özelleşmiş bir sınav. Bu yazımızda çoğu üniversitenin daha öncelikli olarak istediği SAT Reasoning Test’ten bahsedeceğiz..
SAT sınavına ne zaman ve nasıl başvurulur?
The College Board tarafından düzenlenen SAT, Amerika’da yılda yedi kere, diğer ülkelerde ise yılda altı kere uygulanır. Genellikle ülkemizde de bu şekilde iki ayda bir uygulanan SAT başvuruları kurs ve danışmanlık hizmeti veren ilgili merkezlerden ya da https://collegereadiness.collegeboard.org/sat adlı internet sayfasından yapılabilir.
Başvurular genelde sınav tarihinden üç dört hafta önce sona erer. Ancak bu tarihi geçirdiyseniz, geç kayıt için ek bir ücret ödeyerek sınavdan iki ila üç hafta öncesine kadar başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. SAT kayıt ücreti 46 Amerikan dolarıdır, eğer sınavın kompozisyon yazma kısmına da girilecekse bu ücret 60 dolara çıkar.
Geç kayıt ücreti ise kayıt ücretine ek olarak ödenir, 29 dolardır. Eğer sınav tarihinde veya yerinde bir değişikliğe gitmeniz gerekirse ayrı bir 29 dolar karşılığında bu değişikliği gerçekleştirebilirsiniz. Çeşitli ek ücretler ödeyerek sınav sonuçlarının daha kapsamlı analiz edilmesi gibi hizmetler de alabilirsiniz.
Sınava kimler başvurabilir?
SAT sınavı söz konusu olduğunda katılım konusunda bir kısıtlama yoktur. Sınava genelde liseden yeni mezun olmuş ya da lise son sınıfa devam etmekte olan ve lisans eğitimine Amerika’da devam etmek isteyen öğrenciler katılır. Yukarıda belirtildiği gibi, Türkiye vatandaşı olmayan ve Türkiye’deki İngilizce eğitim veren nitelikli üniversitelere devam etmek isteyen öğrenciler de bu sınava girmektedir. Sınav sonuçları iki yıl boyunca geçerlidir.
Sınavın içeriği nasıldır?
Yazımızın konusu olan SAT Reasoning Test, üç bölümden oluşur. Bunlar, cebir, aritmetik ve geometri bilgilerinin test edildiği Mathematics (Matematik – Geometri), okuduğunu anlama ve değerlendirme becerilerini ölçmeyi amaçlayan Critical Reading (Eleştirel Okuma) ve kendini yazarak ifade edebilmeyi içeren Writing (Kompozisyon) bölümleridir.
Sınavdaki bölümlerin içeriği ve süresi 2016 yılının Mart ayından itibaren köklü bir değişikliğe uğramıştır. Yeni SAT sistemine göre adaylar önce Critical Reading kısmında 62 dakika sürecek olan 52 soruyla karşılaşırlar. Bu soruların içinde bazı grafikler ve beş uzun metin olur. Ardından 35 dakika sürecek olan 44 soruluk bir İngilizce yazma ve dil bilgisi testi gelir. Burada dört metin daha olur. Adaylar, 100 dakika gibi bir sürede yaklaşık 4500 kelimelik dokuz metinle uğraşmış olur.
Yeni sistemden sonra matematik ise hesap makinesine izin verilen ve verilmeyen kısımlar olarak ikiye ayrıldı. 20 sorudan oluşan 25 dakikalık ilk yarıda hesap makinesine izin verilmez. Ardından hesap makinesinin serbest bırakıldığı 38 sorudan oluşan 55 dakikalık kısım gelir. Son kısım olan yazma bölümünde ise adaylar 700 kelimelik bir metni okuyup onun analizini yazarlar. Bunun için verilen süre yaklaşık 50 dakikadır. Üç kısma da giren bir aday için sınavın süresi toplam 3 saat 50 dakika kadar.
Bölümlerin skorları 200-800 arasında değişmekte ancak yeni düzenlemeden sonra yazma kısmı ham puana katılmamakta, toplam skor 1600 üzerinden hesaplanır. SAT sınavı, İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Erzurum ve Tarsus’ta bulunan çeşitli özel okullarda uygulanır ve genellikle sabah 08:00’de başlar. Ancak yeni gelen değişiklikle sınava dijital ortamda da girilebiliyor. Amerikan üniversitelerine başvurularda yukarıda bahsedilen üç bölüme de bakılırken Türkiye’deki üniversiteler yabancı öğrencilerden yazma kısmının sonucunu istemezler. Bu kısma dahil olup olmamak opsiyonel denebilir.
SAT hazırlık konusunda tavsiyeler
Matematik kısmında ülkemizdeki üniversite sınavında Mat-1 olarak geçen kısmın muadili olabilecek sorular sorulur. Biraz pratik yaklaşımla ve mantık yürütmeyle çözülebilecek sorular vardır. Matematik kısmından başarı elde etmek için SAT hazırlık kitaplarından bolca soru çözüp farklı soru tipleri görmelisiniz. Öğrenciler bu soru tiplerine bir kez alışınca tipik olarak soruların aslında çok da zor olmadığını ve yorum getirerek çözülebileceğini fark edeceklerdir.
Sınavın sözel kısmında İngilizce kelime dağarcığı kritik bir önem taşıyor. İyi bir skor için bu kelimelerin akılda kalması gerekli. Bu kelimelerin öğrenilmesine yardımcı olacak flashcardları internetten bulabilir ya da kendiniz hazırlayabilirsiniz. Flashcardlar, bir yüzünde kelimenin diğer yüzünde de anlamının yazdığı bilgi kartlarıdır. İnternette hazır olarak bulunan kartlar örnek kullanımlar ve hatırlama taktikleri de içerdiği için özellikle faydalıdır. Sınava aynı anda hazırlandığınız insanlar varsa bu kartları oyuna dönüştürerek beraber çalışabilirsiniz.
Critical Reading kısmı için bol bol okuma pratiği yardımcı olacaktır. Bunlar için ülkemizde de yaygın olarak okunan Amerikan dergileri çok iyi birer yardımcı kaynaktır. Bu tarz dergiler günlük hayatta pek kullanılmayan, ancak sınavda karşınıza çıkabilecek akademik kelimeleri içerir. SAT hazırlık sürecinde bunları okumak, İngilizce okuma anlama yeteneğinizi geliştirecektir.
Sınavın reading kısmında süre yönetimi problem olabilmektedir. Bu yüzden dergilerdeki metinleri okumak size okuma-anlama hızı kazandıracaktır. Böylece sınavda zaman yönetimi konusunda avantajlı duruma geçersiniz. Ayrıca dergi okumak insana ders çalışmak gibi hissettirmediği için keyiflidir. Böylece kafanızı dağıtırken sınava hazırlanabilirsiniz.
Yazma kısmı için ise adaylar internette bol bol bulunabilecek örnek soruları alıp kısıtlı süre içerisinde kendi kendine yazma çalışması yapabilir. Yeni düzenlemeye göre yazma kısmında kişisel fikrin sorulmaması, onun yerine kendi argümanları olan metnin analiz edilmesi okuma anlamanın öneminin bir kez daha altını çiziyor. SAT, özellikle matematiksel olarak ağır bir eğitim sisteminden gelen öğrenciler için zor bir sınav değildir.